محمدرضا زاهد شیخی، فعال فرهنگی استان سیستان و بلوچستان در یادداشتی که در اختیار «سراج24» گذاشت، در خصوص فریضه "امر به معروف و نهی از منکر" نوشت:
« لازمه ورود انسان به کاری و اقدام به آن برخورداری از معرفت و شناخت نسبت به چرایی و چگونگی انجام آن عمل است. چرا که داشتن شناخت و معرفت باعث پیشبرد کار می شود و برعکس ناآشنا بودن چه بسا موجب آسیب های جدی می شود که در برخی موارد با اهداف و مبانی کار متضاد است. جلوگیری از تنش و اصطکاک بی مورد یکی دیگر از فایده های آشنایی ما با جوانب و مبنای یک وظیفه و اقدام به حساب می‌آید.
جای دوری نرویم برای استفاده از بسته سوزن، توپ ورزشی، کفش و جوراب، استعمال دارو و نگهداری یک گل و هزاران مطلب دیگر در اطرافمان، ما شاهد دستورالعمل های مرتبط هستیم به گونه ای که در بعضی مواردکارخانه های مربوط با نوشتن توصیه های مکرر بر روی کارتن های وسایل تولیدی خود و در نهایت با ارجاع خریدار به دستورالعمل چگونگی استفاده از آن محصول در کارتن بسته بندی توضیح می دهند.وتولیدکننده با خواهش کردن، اثرگذاری در حوزه احساسی مخاطب را مورد نظر دارد تا او را وادار به خواندن دستورالعمل نماید.
انسان موجودی است که به فراخور شأن و جایگاه الهی خود در میان موجودات و مخلوقات خداوندی دارای ابعاد زیستی، روانی، اجتماعی و اخلاقی است.
انسان نیازهای آشکار زیستی همچون خوردن، آشامیدن، پوشیدن، مسکن، خواب، کنجکاوی و نیاز جنسی دارد .در بعد روانی ما شاهدو ناظر شادی و شعف، خشم و عصبانیت، اندوه و افسردگی نیز می باشیم و در بعد اجتماعی، برقراری ارتباط با دیگران برای رفع نیازهای اجتماعی و خانوادگی ،علاقمندی به تأیید و تعامل و دوستی با دیگران و نیازمندی به تأثیر و تکریم از سوی آنان دیگر جنبه های روانی و روحی انسان را شکل می دهد. .به دور از پرداختن به ارزش و یا ضد ارزشی بودن جامعه و در بعد اخلاقی خواهان شکل گیری ملکات الهی و انسانی در وجود خود است همچون یکتا پرستی، صداقت، عدالت و... است.
ما به عنوان فعال فرهنگی تا چه حد از مراحل رشد آدمی آگاهی داریم یعنی ازدوره های زندگی انسان و خصوصیات و ویژگی های هر دوره زندگی، چقدر معرفت و شناخت داریم. در دوران کودکی علایق و نیازهایمان متفاوت از دوره نوجوانی است. تفاوت دوره را می توان با احساس گوناگون خود نسبت به یک پدیده ارزیابی کرد. دردوران گذشته شاید بازی های جام جهانی برایمان اوج و انتهای لذت بود و از دست دادن تماشای یک بازی شاید باعث گریه ما می شد. اما امروز چه طور ؟؟
آگاهی از این زمینه ها از روش های گوناگون می تواند حاصل آید مطالعه ، گفت و گو و تجربه‌ی شخصی یکی از مرسوم ترین این روش های آگاهی است. اما شاید ارتباط شخصی در برخوردها یکی از موثرترین این اقدامات باشد.تا در زمان و مکان خاص و با استفاده از مهارت های ارتباطی بتوانیم آن گونه که شایسته است این رسالت الهی را به انجام برسانیم.
مگر نه این است که امر به معروف و نهی از منکر از فرایض الهی و برای تسهیل حرکت انسان به سوی کمال می باشدو مگر نه این است که برای هر عملی مقصود و هدفی قایل هستیم و اگر مقصود و منظور از امر به معروف و نهی از منکر اثرگذاری و نفوذ در مخاطب است باید او را تا حد امکان بشناسیم.
مگر نه این است که هر انسان در خانواده ای با ویژگی های منحصر به فرد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و بزرگ شده است و مگر نه این است که امر به معروف و نهی از منکر درجات و مراتبی دارد و ما به این درجات و مراتب باید آگاه شویم؟
اگر مخاطب ما نوجوان باشد چه باید کرد؟ جوان باشد چه؟ بزرگسال و پیر باشد چه؟ زن یا مرد باشد چه تفاوتی می کند؟ دختر یا پسر نوجوان و جوان باشد چه؟ در تاکسی یا در خیابان یا در محله باشد چه؟ آشنا باشد یا غریبه چگونه باید ارشاد کرد؟ فرزند خودمان باشد چه؟ این مخاطب، دانشگاهی و تحصیل کرده باشد چه؟ بی سواد و امی باشد چه؟ فرد در حال اضطرار و یا در حال راحتی باشد چه؟ و....
از شرایط وجوب فریضه الهی امربه‌معروف‌ونهی‌ازمنکر اثرگذاری آن است و البته اثر لزوما به معنای اصلاح صددرصدی مخاطب نیست بلکه بازدارنده بودن یک باره از معصیت نیز خود اثر می تواند محسوب شود. خودشناسی را یکی از اساسی ترین نیازهای اقدام به این واجب فراموش شده در سطح جامعه برشمرده اند.
نکته مهم دیگر این است که ما می توانیم از دیگران و وسایل ارتباط جمعی استفاده کنیم چرا که بعضی از منکرها با یک نفر و بعضی از معروف ها با یک نفر به سرانجام نمی رسد.
این موارد را یادآور نشدم تا خدای ناکرده مانعی از اجرای این فریضه شده باشم بلکه این ها هرکدام قابل تحصیل و اکتساب و یادگیری است .درست است که آشنایی با مخاطب اهمیت دارد به همان مقدار ما نیز می توانیم به دنبال یادگیری ارتباط با مخاطب برویم و با تمرین و تکرار آن را در خود ایجاد کنیم. یادمان باشد که سختی‌های این کار اجر خود را دارد و اگر در راه خدا حرکت کنیم یاری خداوند شامل حال ما می شود.»
